Spitsbergen

Als scholier las ik alle boeken over poolreizen, over Scott en Amundsen, Peary, Noble e.a. Hun heldhaftige en vaak vruchteloze pogingen bovenop de aarde te staan in de ijskoude stormen, onder onmenselijke omstandigheden, vaak jaren achtereen; hoe zij reisden met hondenslee, op ski’s, per schip, ballon of zeppelin; hoe ze overleefden, de moed erin hielden, bij zichzelf en hun team, vaak tegen beter weten in; het was mijn jongensdroom. Nu varen we hier, in een azuurblauwe zee tussen de ijsschotsen, in de achtergrond een gletsjer die over een breedte van 8 kilometer tot in het water reikt. Onze boot is een romantische ‘oldtimer’ onder de cruise-schepen, met alle voordelen van dien: persoonlijke contacten tussen passagiers en bemanning, een echte keuken en hutten die toch meer comfort en privacy bieden dan de nachttrein. Wij stoppen zo dichtbij de gletsjer dat je het gevoel hebt hem aan te kunnen raken, maar speedboten, zodiaks, brengen ons er naar toe. Als we vlakbij zijn donderen grote brokken ijs in het water, de ‘tsunami’ doet onze zodiak deinen, maar de zeehond op de ijsschots naast ons slaapt rustig door. Onder weg zien we rendieren, poolvosjes, een ijsbeermoeder met twee jongen, een walrus met enorme slagtanden, grote hoeveelheden vogels en een walvis tegen een achtergrond van gletsjers en ijsbergen. Als we aan wal gaan en bergwandelingen maken zien we op de bloemenvelden hutjes van trappers en overblijfselen van de kolenmijnen en andere industriële activiteiten die in deze arctische wereld al sinds Willem Barentsz gedoemd waren te mislukken. Er hangt veel mist, maar de zon is 24 uur op wat zorgt voor de meest geheimzinnige lichtverschijnselen. Als het tijd wordt voor de zonsverduistering trekt de mist weg en zien we aan een diep blauwe hemel de maan voor de zon schuiven terwijl wij en de natuur om ons heen er stil van worden. De volgende dag passeren we de 80ste breedtegraad op een manier die Barentsz, Scott, Amundsen, Peary en Noble zich niet hadden kunnen voorstellen.

Wij beseffen dat we deze wondermooie reis te danken hebben aan hen, en aan onze vrienden in de Universiteit Leiden die ons dit cadeau deden als blijk van waardering voor het helpen invullen van witte plekken in de wereld van de wetenschap.

http://nederlandinideeen.nl/#saris