Higgs op Hawaii

Woensdag 4 juli 2012 is 't wereldwijd wetenschapsdag, ook op onze autoradio komt het bericht uit Geneve dat ze het Higgs-boson, 'the god-particle', hebben gevonden. Ze zeggen dat nu eindelijk massa een plaats heeft gekregen in het standaardmodel van de natuurkunde. Deeltjes zouden massa, inertie, krijgen door het Higgs-veld. Een nieuw soort ether? Zoals het foton de drager is van elektromagnetische kracht, zo zou het Higgs-deeltje de drager zijn van massa, maar waar komt de eigen massa van het Higgs-boson vandaan? Higgs zelf had geen idee hoe zwaar het naar hem genoemde deeltje zou zijn, nu blijkt het zwaarder dan het proton, hoe kan dat? En als het zo zwaar is waarvan is het Higgs-deeltje dan gemaakt?

We rijden vandaag naar de Mauna Kea, de hoogste berg op Hawaii. Op 4200 meter staat een hele batterij hagelwitte koepels tegen een diep blauwe hemel. Deze berg middenin de Stille Oceaan, ver van de bewoonde wereld, dus niet gestoord door licht of geluid van mensen en met meeste heldere nachten op aarde, is het walhalla voor sterrenkundigen van over de hele wereld. Op Mauna Kea ontdekken zij tegenwoordig de ene aardachtige planeet na de ander.

Naar het zuiden zien wij vlak onder ons Mauna Loa, het meetcentrum van klimatologen. Op deze berg, middenin de Stille Oceaan, ver van de bewoonde wereld stijgen al decennia lang de concentratie CO2 en de gemiddelde temperatuur. De bekende zaagtand, die al tientallen jaren langzaam maar zeker omhoog kruipt, is het bewijs voor het versterkte broeikaseffect. De klimaatverandering bovenop Mauna Loa wordt veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandstoffen elders in de wereld duizenden kilometers hier vandaan.

Sterrenkundigen en klimatologen zullen binnenkort de atmosfeer van aardachtige planeten kunnen meten. Voor ons mensen lijken mij die metingen meer de moeite waard dan dat Higgs-boson.