Beurslieveling ASML publiceerde zijn jaarcijfers 2018: omzet 10,9 miljard, winst 2,6 miljard. Dat is 24% rendement terwijl de rente op spaarrekeningen 0,24% is en pensioenfondsen hun uitkeringen moeten verlagen wegens gebrek aan rendement.
Je zal maar klant zijn van ASML en in hun persbericht lezen dat van iedere 100 miljoen die je voor hun machines betaalde, 24 miljoen pure winst was. Hoe kan dat, waarom gaat die klant niet naar een andere leverancier die niet zo'n woekerwinst maakt?
ASML maakt apparatuur voor de computerindustrie, elke chip in onze telefoon, laptop, TV, auto, oven en strijkijzer, is vervaardigd met apparatuur van ASML. Daarin hebben zij een monopoliepositie. In de afgelopen jaren hebben ze in Veldhoven zoveel technologie ontwikkeld, daar kan geen concurrent tegenop. Wie een nieuw computergestuurd gadget op de markt wil brengen is afhankelijk van ASML. Daarom kunnen ze vragen wat ze willen. Je zorgt dat je technologieleider bent, door veel zelf te ontwikkelen en de rest op te kopen. Zo maak je een woekerwinst.
Doet Google niet precies hetzelfde met zijn zoekmachine? En Facebook met zijn software, Amazon met zijn servers, en Apple met zijn iphone? En de geneesmiddelenindustrie met hun medicijnen? Is dat marktwerking?
Neoliberalisme is een monopoly spel voor hebzuchtige multinationals die maken dat wij kunnen fluiten naar duurzame ontwikkeling, klimaatpolitiek, betaalbare gezondheidszorg, rechtvaardige oudedagsvoorziening, in een sociaal liberale samenleving.
Frans W. Saris